LIMEN

LIMEN

ab antiqua voce limo, quae transversum fignificat, transversim enim limina ponuntur; alias limes: haec enim licer exitu et flexionis modo differant, origine tamen et primitivâ notione idem sunt. Isid. l. 15. c. 14. Limites appellati antiquo verbo transversi, nam transversa omnia antiqui lima dicebant, a quo et limina ostiorum, per qua foris et intus itur; et limites, quod per eos foras in agros eatur. Non unum olim erat, uti discimus ex Stat. Theb. l. 3. v. 579.

——— et primo plorantes liminc nates.

Ubi primum limen exterius est, ex vett, aedificiorum ratione, quae vestibulis magnis aedes antecapiebat. Virge. Aen. l. 2. v. 469.

Vestibulum ante ipsum, primoque in limine Pyrrhus

Exsultat, tulis et luce coruscus abenâ.

Cuiusmodi domus, ad Romanam consuetudinem exaedificatas, in Germaniae Coloniae inprimis Agrippinae frequenter conspici, notat at Stat. l. c. Barth. Utrique Limantimus Deus praecrat, apud Rom. ficut cardinibus Dea Cardea, et foribus Deus Forculus, quos proin false ridet Augustin. de Civ. Dei l. 4. c. 8. Apud eosdem Sponsa, in mariti aedes intratura, limen non tangebat, quemadmodum hodieque in aliquot Italiae locis fieri solet, ut egrediens paternâ domo nupta pedem tollat, neque limen attingat. Cui rel cum alii alias causas assiguent, Scalig. illa propior videtur, ne magicis pharmacis laedi posset. quae sub limine, ad destruendam coniugum vel concordiam vel vim genitalem, defodi solent a veneficis. Certe et Iuno. in limine Alcumenae sedens, manibus pectinatim iunctis genu utrumque amplexa, aliquandiu parturientem Alcumenam morata legitur. Alia ratio fuit Sacerdotum Idoli Asdoditatum Dagonis, quibus limen calcare aedis ei sacrae fuit nefas, ob causam memoratam Iud. c. 5. v. 2. et seqq. Ad quem ritum respici volunt nonnulli Zeph. c. 1. v. 9. Et animadvertam in omnem, qui insilit limen; quasi ac periphrasi idololatriae, Sacerdotum illorum imitatores, denotentur etc. Quâ occasione, ut de liminibus Fanorum paulo plura dicam, in ipsia illis superstitio nationum religionem inveniebat, adeo ut exoscularentur ea. Ovid. Met. l. 1. v. 375.

Ut templi tetigêre gradris, procumbis uterque

Pronus humi, gelidoque pavens dedit osculn saxe.

Et Iuv. Sat. 6. l. 2. v. 47.

—— Tarpeium limen adora

Pronus, et auratam Iunoni caede iuvencam,

Si tibi contigerit capitis matrona pudici.

In magna praesertim calamitate. Arnob, adv. Gentes l. 1. Zuot milia visltis a nobis debilium vobis ostendi —— nullam omnino retulisse medicinam cum per omnia supplices irent templa, cum Deorum ante ora prostrati, Limina, ipsa converrerent osculis etc. Nempe in eiusmodi περιςτάσεσι statim quum templa ingrederentur, conspecis Deorum simulacris, in ipso limme ad terram sese profundebant et sic ipsi quandopque limini oscalum dabant. Quem morem Christianos quoque imitatos, legimus non paucis apud Chrysostomum Homil. 30.in 2. ad Cor. Hinc Prud. περὶ ςτεφ. Hym. 3. v. 518.

Quondam Luperci et Flamines.

Apostolorum ac Martyrum

Exosculantur limina.

vide quoque Arnob. l. 1. Eadem pectore quoque terserunt. Stat. l. 5. Sylv. 1. v. 162.

——— nunc anxius omnibus aris

Illacrymat, signatque fores, et pectore terget

Limina ———

de quo ritu vide Casp. Barthium ad Claud. de Laudib. Serenae Reg. Carm. 29. v. 38. 97. 131. et 215. et Advers. l. 43. Comis item. Lucan. Civ. Bell. l. 2. v. 28. et seqq.

——— Cultus matrona priores

Deposuit: maestaeque tenent delubrae catervae.

Hae lacrimis sparsêre Deos: hae pectora duro,

Afflixêre sole; lacerasque in limine sacro

Attonitae fudêre comas ———

Quod σαροῦν τὰ πρὸ τῶ νεῶν Artemidorus vocat l. 2. c. 33. ἐκμάςςειν δὲ θεῶν ἀγἀλματα, ἢ καθαίρειν, ἤ ἀλείφειν ἢ σάροῦν τὰ πρὸς τὸν θεον κλ. Vide plura hîc passim. Adde B. Brisson. de Form. l. 2. Dan. Heins. ad Sil. Ital. Pun. Bell. l. 8. Besid. Herald. ad Arnob. l. 1. p. 69. I. Lips. ad Tac. Ann. l. 15. et Elector. l. 2. c. 6. Th. Dempster. ad Corippum p. 166. Martinum Roam, Singularum l. 4. c. 2. Alios. Ceterum liminibus Marmor Numidicum sequiori aevo ad hibitum esse, apud Rom. dicemus infra in voce Marmor. etc. Apud medii aevi Scriptores, Limen, pro Eccl. s. Aede sacra, in vet. Inscr. allata a Catello in Hist. Occitan. p. 738. † DO. ET. XPO. MISERANTE. LIM. HOC. C. L. K. T. E. (conlocatum est) Anno IIII. CS. VALENTINIANO. AUG. IIIKL. D. XVIIII. ANNO. EPUS. PUSTI ... Unde Limina Apostolorum, et Limina Sanctorum visitare, dicuntur in Eccl. Rom. qui ad Sanctorum monumenta peregrinationes instituunt, de qua formula vide quae dicit C. du Fresne Descr. Aedis S. Sophiae, ubi de Solea; ut et Savaro ad Sidon. l. 1. Ep. 5. aliique ei in Gloss. laudati. Sed et Limina, pro templis paganos iam olim usurpâsse, patet ex Stat. Mart. Aliis. Vide quoque in Porta.